| 
     
    TERTULLIAN - CHRISTIANS AND LOYALTY TO THE EMPEROR 
    Page 2 of 2  | 
    
        | 
  
  
 
| 
 Apologeticus pro Christianis (Apology),  
29 - 33 
Latin text from Migne PL,
Vol. 1, Cols. 0439 ff. 
 An English translation of this text, placed alongside the Latin text, can be found on the subscription version of the site.  
  
(Click on Latin words to link to the Perseus Morphology. If there are problems with the Perseus website click here for a version of the page with a locally based morphology* 
and lexicon.) 
  
 | 
 
               « Previous page
  
	| 
     
XXXI. 
Adulati 
nunc 
sumus 
imperatori; 
et 
mentiti 
vota, 
quae 
diximus, 
ad 
evadendam 
 
scilicet 
vim. 
Plane 
 
proficit 
ista 
fallacia. 
Admittitis 
enim 
nos 
probare 
quodcumque 
defendimus. 
Qui 
ergo 
putaveris 
 
nihil 
nos 
de 
salute 
Caesarum 
curare, 
inspice 
dei 
voces, 
litteras 
nostras, 
quas 
neque 
ipsi 
supprimimus 
et 
plerique 
casus 
ad 
extraneos 
transferunt. 
Scito 
ex 
illis, 
praeceptum 
esse 
nobis 
 
ad 
redundantiam 
benignitatis, 
etiam 
pro 
inimicis 
Deum 
orare, 
et 
persecutoribus 
nostris 
bona 
precari. 
Qui 
magis 
inimici 
et 
persecutores 
Christianorum, 
quam 
de 
quorum 
majestate 
convenimur 
in 
crimen? 
Sed 
etiam 
nominatim 
atque 
manifeste:
 
Orate, 
inquit,
 
pro 
regibus, 
et 
pro 
principibus, 
et 
potestatibus, 
ut 
omnia 
  
tranquilla 
sint 
vobis. 
Cum 
enim 
 
concutitur 
imperium, 
concussis 
etiam 
caeteris 
membris 
ejus, 
utique 
et 
nos, 
licet 
extranei 
a 
turbis, 
in 
aliquo 
loco 
casus 
invenimur.  | 
	| 
     
XXXII. 
Est 
et 
alia 
major 
necessitas 
nobis 
orandi 
pro 
Imperatoribus, 
etiam 
pro 
omni 
statu 
imperii 
rebusque 
romanis, 
qui 
 
vim 
maximam 
universo 
orbi 
imminentem, 
ipsamque 
clausulam 
 
saeculi 
 
acerbitates 
horrendas 
comminantem 
Romani 
imperii 
commeatu 
 
scimus 
retardari. 
Ita 
quae 
nolumus 
experiri, 
ea 
dum 
precamur 
differri, 
Romanae 
diuturnitati 
favemus. 
Sed 
et 
juramus, 
sicut 
non 
per 
genios 
Caesarum, 
ita 
per 
salutem 
 
eorum, 
quae 
est 
augustior 
omnibus 
geniis. 
Nescitis 
genios 
daemonas 
dici, 
et 
inde 
diminutiva 
voce 
daemonia? 
Nos 
judicium 
dei 
suspicimus 
in 
imperatoribus, 
qui 
gentibus 
illos 
praefecit. 
Id 
in 
eis 
scimus 
esse, 
quod 
Deus 
voluit, 
ideoque 
et 
salvum 
volumus 
esse, 
quod 
Deus 
voluit, 
et 
pro 
magno 
id 
juramento 
habemus. 
Caeterum 
daemonas, 
id 
est 
genios, 
adjurare 
consuevimus, 
ut 
illos 
de 
hominibus 
exigamus, 
non 
dejerare, 
ut 
illis 
honorem 
divinitatis 
conferamus.  | 
	| 
     
    
XXXIII. 
Sed 
quid 
ego 
amplius 
de 
religione 
atque 
pietate 
christiana 
in 
imperatorem? 
quem 
necesse 
est 
suspiciamus 
ut 
eum, 
quem 
dominus 
noster 
elegerit. 
Et 
merito 
dixerim, 
noster 
est 
magis 
Caesar, 
ut 
a 
nostro 
Deo 
constitutus. 
Itaque 
et 
in 
eo 
 
plus 
ego 
illi 
operor 
in 
salutem, 
non 
solum 
quod 
eam 
ab 
eo 
postulo, 
qui 
 
potest 
praestare, 
aut 
quod 
talis 
postulo, 
qui 
merear 
impetrare, 
sed 
etiam 
quod 
temperans 
majestatem 
Caesaris 
infra 
deum 
magis 
illum 
commendo 
deo, 
cui 
soli 
subjicio. 
Subjicio 
autem, 
cui 
non 
adaequo. 
Non 
enim 
deum 
Imperatorem 
dicam, 
vel 
quia 
mentiri 
nescio, 
vel 
quia 
illum 
deridere 
non 
audeo, 
vel 
quia 
nec 
ipse 
se 
deum 
volet 
dici. 
Si 
homo 
sit, 
interest 
hominis 
deo 
cedere; 
satis 
habeat 
appellari 
imperator. 
Grande 
et 
hoc 
nomen 
est, 
quod 
a 
deo 
traditur. 
Negat 
illum 
imperatorem, 
qui 
deum 
dicit. 
Nisi 
homo 
sit, 
non 
est 
imperator. 
Hominem 
se 
esse 
etiam 
triumphans 
in 
illo 
sublimissimo 
curru 
admonetur. 
Suggeritur 
enim 
ei 
a 
 
tergo: 
Respice 
post 
te, 
hominem 
memento 
te. 
Et 
utique 
hoc 
magis 
gaudet 
tanta 
se 
gloria 
coruscare, 
ut 
illi 
admonitio 
conditionis 
suae 
sit 
necessaria. 
[Minor 
erat, 
si 
tunc 
deus 
diceretur, 
quia 
non 
vere 
diceretur.] 
Major 
est 
qui 
revocatur, 
ne 
se 
deum 
existimet.
      | 
  
 
               « Previous page